رشته اتاق عمل
رشته اتاق عمل یکی از رشته‌های پیراپزشکی مربوط به وزارت بهداشت است که زیرگروه یک کنکور تجربی است و در مقطع کارشناسی دانشجو جذب می‌کند. همان‌طور که قابل حدس است، فعالیت رشته اتاق عمل در حوزه اتاق عمل و تجهیزات اتاق عمل است. یک تکنیسین اتاق عمل، در نگهداری و استریل کردن تجهیزات اتاق عمل و امور فنی مختلفی به جراح کمک می‌کند. فارغ‌التحصیلان این رشته در کادر درمانی فعالیت خواهند کرد و بخشی از تیم جراحی برای انجام یک عمل جراحی هستند.
🔰تاریخچه رشته اتاق عمل
قدمت رشته اتاق عمل به بیش از یک قرن پیش برمی‌گردد. مارتا لوسی برای اولین بار در سال ۱۹۰۱ به فعالیت فردی که دستیار اتاق عمل است معنا بخشید و همچنین در جنگ‌های جهانی فعالیت این افراد مهم‌تر جلوه کرد. در طول جنگ جهانی افرادی در هنگام عمل‌ها حضور داشتند که با کمک کردن به فرآیند جراحی به پزشک کمک می‌کردند تا عمل به درستی صورت گیرد. در سال ۱۹۵۷ این فعالیت‌ها تحت عنوان یک رشته علمی به دانشگاه‌ها اضافه شد. این رشته در سال ۱۳۶۶ به دانشگاه‌های ایران هم افزوده شد.
🔰وظایف کارشناس اتاق عمل
وظایف کارشناس اتاق عمل شامل دو بخش می‌شود. می‌تواند تحت عنوان سیرکولر، یعنی شخصی که استریل نشده و حق نزدیک شدن به بیمار را ندارد، فعالیت کند و وسایل ضروری و موردنیاز عمل جراحی را در دسترس قرار دهد. یا تحت عنوان اسکراب، یعنی شخصی که استریل شده، در نزدیکی و یک متری جراح قرار بگیرد و حین عمل جراحی کمک بیشتری به جراح بکند.
🔻اسکراب
اسکراب باید چند ساعت در اتاق عمل در کنار جراح، پرستارها و متخصص بیهوشی سرپا بایستد و به جراح کمک کند. زخم‌ها و برش‌های بیمار را استریل کند و در روند پانسمان یاری کند و اگر نیاز بود، برای بیمار بخیه بزند.
🔻سیرکولر
سیرکولر پرونده و مدارک پزشکی و اجازه عمل جراحی را قبل از عمل چک می‌کند. اگر بیمار وسایلی مثل طلا و جواهرات همراه خود داشته باشد، سیرکولر وسایل را از او می‌گیرد. همچنین لوازم مورد نیاز جراحی را آماده و ضدعفونی می‌کند و تجهیزات جراحی را قبل از عمل بررسی می‌نماید. اگر پزشک جراح نمونه آزمایشگاهی از بیمار گرفته باشد، کارشناس اتاق عمل نمونه را به آزمایشگاه می‌فرستد. بعد از عمل هم بیمار را به اتاق ریکاوری می‌برد و اتاق عمل را پاکسازی و استریل می‌کند و در پایان از فرآیند جراحی گزارش تهیه می‌کند.
🔰 بازار کار رشته اتاق عمل
این رشته بازار کار و آینده شغلی بسیار خوبی دارد. رشته اتاق عمل بازار کار مناسب‌تری از رشته هوشبری دارد زیرا در هر اتاق عمل معمولا یک کارشناس هوشبری، و دو کارشناس اتاق عمل قرار می‌گیرد. فارغ‌التحصیلان رشته اتاق عمل می‌توانند در مراکزی مثل بیمارستان‌های دولتی، بیمارستان‌های خصوصی، درمانگاه، مراکز اندوسکوپی و رادیولوژی، اورژانس، ریکاوری و بخش های مختلف جراحی مشغول به کار شوند.
🔰 دوره کارشناسی رشته اتاق عمل
کارشناسی رشته اتاق عمل شامل یک دوره چهار ساله است و دانشجویان این رشته، 130 واحد درسی شامل 22 واحد عمومی، 74 واحد دروس پایه و تخصصی، 18 واحد کارآموزی و 16 واحد کارآموزی در عرصه است.
🔻کارآموزی
کارآموزی در رشته‌های پیراپزشکی، بخشی جدا نشدنی و بسیار مهم است. چون دانشجویان تجارب ارزشمندی را با حضور در بیمارستان‌ها و دیدن بیماران از نزدیک به دست میاورند. همچنین در دوره کارآموزی با شرایط کار در بیمارستان بیشتر آشنا می‌شوند و مسئولیت پذیری و ضرورت‌های آشنایی پیدا کنند، کار آموزی هایی که افراد باید در عرصه حضور داشته باشند ۱۶ واحد است و به شرح زیر است:
- کارآموزی بخش استریل مرکزی
- کارآموزی در اتاق عمل اورژانس
- کارآموزی روش های احیای قلبی ریوی
- کارآموزی تکنیک اتاق عمل
- کارآموزی در اتاق عمل اورژانس
- کارآموزی اصول مراقبت در اتاق بهبودی
- کارآموزی رفتار در اتاق عمل
- کارآموزی مهارت های بالینی
- کارآموزی اصول و فنون عملکرد فرد سیار
🔰 طرح دوساله رشته اتاق عمل
فارغ التحصیلان رشته اتاق مثل سایر فارغ‌التحصیلان پزشکی، بعد از اتمام دوره کارشناسی خود بایستی طرح دوساله اتاق عمل را در مناطق محروم بگذرانند. البته طرح دوساله اتاق عمل برای افرادی که دوره سربازی را نگذرانده‌اند سربازی به حساب می‌آید. همچنین دوره طرح اتاق عمل اجباری است.
🔰 گرایش‌های رشته اتاق عمل
این رشته برای مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد گرایش خاصی ندارد. داوطلبان برای تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد، می‌توانند تکنولوژی اتاق عمل یا ارشد رشته‌های دیگری مثل پرستاری مراقبت های ویژه، فیزیولوژی، تکنولوژی گردش خون، پرستاری مراقبت های ویژه نوزادان یا علوم تشریحی هم تحصیل کنند.
🔰 سختی کار کارشناس اتاق عمل
باید در اتاق عمل ساعت‌ها در کنار جراح در اتاق عمل سرپا حضور داشته باشند و این فعالیت‌ها در طولانی مدت موجب بروز خستگی و درگیری با مشکلاتی مثل کمردرد یا آرتروز می‌شود. البته این مشکلات با استراحت مناسب قابل پیشگیری است. بودن در نزدیکی بیماران و فضای بیمارستان، خطر ابتلا به بیماری‌های واگیر دار را با خود به دنبال دارد. همچنین لازم است کارشناس اتاق عمل مثل سایر رشته‌های پیراپزشکی در طول کار خود با صحنه‌هایی مثل خونریزی و اعضای داخلی بدن و … مواجه می‌شود و لازم است تحمل چنین فضای کاری را داشته باشد. تحمل شیفت در ساعات طولانی، کار در تعطیلات، کشیک‌های شبانه از سختی‌های این رشته هستند.
امیدواریم در پایان این مطلب، به جواب سوال‌هایتان درمورد رشته اتاق عمل رسیده باشید. اگر شما هم به این رشته علاقمندید، می‌توانید با کمک مشاوران آکادمی دکتر اکبری به هدف خود برسید. مشاوران ما با برنامه‌ریزی درسی روزانه و پیگیری پیشرفت شما در هرروز، قبولی شما را آسان‌تر می‌کنند.
برای داشتن یک مشاور که در تمام مراحل همراه شما باشد شرایط مشاوره را دنبال کنید.
دکتر محمد سعید اکبری
مشاور و مدرس کنکور
